در قرآن آمده است: «الَّذِینَ یَصُدُّونَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ وَ یَبْغُونهَا عِوَجًا وَ هُم بِالاَخِرَةِ هُمْ کَافِرُونَ» [هود/۱۹]«همان ها که (مردم را) از راه خدا بازمىدارند؛ و راه حق را کج و معوج نشان مىدهند؛ و به سراى آخرت کافرند» [۱]
کسای که مردم را از راه خدا باز می دارند و سعی در کج و معوج نشان دادن راه حق دارند و به آخرت اعتقادی ندارند. اگر اعتقاد به آخرت داشتند وجدان و انصاف به خرج می دادند که آخر و عاقبتی ندارد مردم را از راه به در بردن
از اینکه آنها سعی در کج و معوج نشان دادن راه حق دارند؛ معلوم می شود که با برنامه و هدف هستند.
در آیه بعد، این انسانهای نقشه دار برای گمراه نمودن مردم را هشدار می دهد که فکر نکنند با نقشه و شگرد و زرنگیشان، از دست خدا رهایی می یابند. «أُوْلَئکَ لَمْ یَکُونُواْ مُعْجِزِینَ فىِ الْأَرْض «آنها هرگز ناتوان کننده (خدا) در روى زمین (به واسطه مقابله با او یا فرار از عذاب او) نخواهند بود» [۲]
در این دنیا همیشه انسانها، جامعه ها، و کشورهایی هستند که می خواهند مردم را از راه خدا بیرون ببرند. کشور انگلیس در دوره ی استعماریش قصد داشت که کشورهای مسلمان (مخصوصا ایران) را از راه مسلمانی بیرون ببرد.
برای اینکار، برنامه های درازمدتی هم تدارک دیده بودند. همفر، جاسوس انگلیس از زبان مافوقش می گوید: مغولان گر چه سرزمینهایی اسلامی را تصرف کردند ولی چون برنامه نداشتد؛ کاری از پیش نبردند برای از بین بردن اسلام (به زعم شیطانیش)، اما ما باید با برنامه ریزی، سعی در تکمیل کار آنها داشته باشیم. [۳]
شیطان برنامه دارد
روایت شده که پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در جمع یارانشان خط مستقیمی کشیدند و فرمودند: «هذا سبیل الله مُستقیماً». «این راه خداست که مستقیم است» سپس از خطوطی انحرافی از چپ و راست آن ترسیم نموده و فرمودند: «و هذه السبل لیس منها سبیل الا علیه شیطان یدعو الیه» هیچ کدام از این راهها نیست جز آنکه شیطان بسوی آن دعوت می کند. [۴]
از اینکه شیطان به راه بد دعوت می کند در حالی که بدی مخالف فطرت انسان است؛ بدست می آید که شیطان برنامه حساب شده یی برای گمراهی انسانها دارد و زحمت زیادی می کشد که مردم را از این فطرت باز دارد.
قرآن این برنامه شیطان را برای ما شرح می دهد تا مواظب نقشه های او باشیم: «زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبیلِ» [نمل/۲۴]
یعنی شیطان با زیبا جلوه دادن کارهای زشت و ناپسند، انسانها را در دام می اندازد. البته انسانهایی که به قول قرآن در قلب ایشان مرض است: «فىِ قُلُوبِهِم مَّرَضٌ» [بقره/۱۰] «در قلبهای ایشان مرض است»
کسانی که چندان اعتنایی به پاکی و درستی و وجدان نمی دهند؛ در دام شیطان می افتند.
استعمار انگلیس هم با ریختن برنامه هایی که بیشتر آنها حاوی فتنه و تفرقه بود؛ در کشورها نفوذ پیدا می کرد. آنها با برنامه و نقشه بودند و کشوراهایی که بصیرت کافی نداشتند؛ مورد هجمه و دخالت آنها قرار می گرفتند.
متاسفانه شاهان ایران بی بصیرت بودند و کشود را داشتند بر باد می دادند و اگر امثال رئیسعلی دلواری نبود که در مقابل استعمار سینه سپر نماید؛ خدا می داند کار ما به کجاها می کشید.
ما باید بیکار ننشینیم
خدای بزرگ در قرآن ما را تذکر می دهد که اگر خسارت و سختی برای شما بوده برای دشمنتان شما هم بوده، یعنی به واسطه مشکلات، از حرکت و برنامه ریزی برای اهدافتان غافل نشوید و متناسب با تهدیدهای دشمن حرکت کنید: «إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ» [آلعمران/۱۴۰] «اگر به شما جراحت و زخم و ... رسیده؛ آن قوم را هم جراحت و زخم رسیده»
این آیه برای امروز ما خیلی درس دارد. اگر ما از استعمار انگلیس ضرباتی را دریافت نمودیم و کشورمان زخم برداشت؛ استعمار انگلیس هم از امثال رئیسعلی ها، ضرباتی را دریافت کرد. البته به خاطر کم کاری حکومت ایران در آن وقت، ضربات دریافت شده خیلی دردناک بود.
همفر در کتابش به این ضربات و مقاومتها از جانب مسلمین اعتراف می کند: ما از جانب علمای مسلمان خیلی نگرانی داشتیم چون مردم پیرو اینان بودند، مخصوصا در بین شیعیان که برای علمای خود جایگاه مستحکمتری قائل بودند (جهاد رئیسعلی دلواری به فتوای علما شیعه)، ما کنفرانسهایی برای رفع این نگرانی برگزار می کردیم اما گزارشهای رسیده از جاسوسهای ما خبر از ناامیدی و بیچارگی ما می داد، ولی ما خود را به صبر و حوصله برای رسیدن به اهداف مورد نظر عادت داده بودیم (برنامه ریزی برای جنگ نرم) [۵]
بحمدلله کشور ما الان آن زخمها را تیمار نموده و توانسته فرهنگ مقاومت را (حزب الله لبنان و ...) در برابر متجاوز به خارج از مرزها هم بکشاند. اینها همه حاصل برنامه ریزیهایی بوده که با پشتکار و توکل بدست آمده است. توکلی که باید همیشه همراه اهل ایمان باشد. قرآن همین مطلب را به ما گوشزد می کند: عَلىَ اللَّهِ فَلْیَتَوَکلَِ الْمُؤْمِنُونَ» [آل عمران/۱۲۲] «افراد با ایمان و مسلمان، باید تنها بر خدا تکیه کنند»
ما توکل بر خداوند را در جنگ تحمیلی به زیبایی به نمایش گذاشتیم و البته از نیرو و تجهیزات و عوامل دیگر هم غافل نبودیم.
نتیجه گیری
خداوند در قرآن به کسانی که مردم را از راه خدا باز می دارند؛ هشدار می دهد که فکر نکنید اگر مردم را فریب دادید و کسی هم یارای مقابله با شما را نداشت؛ از دست خدا هم می توانید فرار کنید.
شیطان و افرادش (چه جنی و چه انسی) برای باز داشتن مردم از راه حق برنامه دارند و با زیبا جلوه دادن کارهایشان و تبلیغات سرگرم کننده، مردم را می فریبند.
استعمار انگلیس هم با ترفندها و شگردهای مختلف، سعی در نفود در ممالک اسلامی و مخصوصا ایران (به قصد باز داشتن مسمانان از راه خدا) داشت که با مجاهدت مردان مبارز و غیور این مرز و بوم، و با حمایت علما به اهداف مورد نظر نرسید و نمی رسد. انشاءالله
پی نوشتها
[۱] ترجمه مکارم،ص۲۲۳
[۲]ترجمه مشکینی، ص۲۲۴
[۳] خاطرات همفر، مترجم موسسه اسلای ترجمه، چاپ دهم، ص۸۴
[۴] زمخشری، ج۲، ص۴۹
[۵] خاطرات همفر، ص۱۰
