خداوند در قرآن در هشداری به اهل ایمان می فرماید:«یَأَیهُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةً مِّن دُونِکُمْ لَا یَأْلُونَکُمْ خَبَالًا وَدُّواْ مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَ مَا تُخْفِى صُدُورُهُمْ أَکْبَرُ قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الاَیَاتِ إِن کُنتُمْ تَعْقِلُونَ» [آل عمران/۱۱۸] «اى کسانى که ایمان آورده اید! محرم اسرارى از غیر خود، انتخاب نکنید! آنها از هر گونه شرّ و فسادى در باره شما، کوتاهى نمى کنند. آنها دوست دارند شما در رنج و زحمت باشید. (نشانه هاى) دشمنى از دهان (و کلام) شان آشکار شده؛ و آنچه در دلهایشان پنهان مىدارند، از آن مهمتر است. ما آیات (و راههاى پیشگیرى از شرّ آنها) را براى شما بیان کردیم اگر اندیشه کنید» [۱]
این آیه شریفه ما را از دوستی با غیر اهل ایمان (کافران) باز می دارد. واضح است که قرآن رابطه اقتصادی و سیاسی و ... در حد معمول را نمی گوید و این رابطه ها در حد معمولش؛ شاید هم اجتناب ناپدیر باشد. منظور قرآن آن است که این دوستی باعث تسلط غیر مسلمانان بر مسلمانان نشود. «وَ لَن یجَعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلىَ المْؤْمِنِینَ سَبِیلا» [نساء/۱۴۱] «و خداوند هرگز راه سلطه کافرن بر مومنین را قرار نداده است» یعنی خداوند دوست ندارد، و این راه را هم بسته که کافران (غیر مسلمانان) بر مسلمانان سلطه داشته باشند.
آیه اول که می فرمود: ای اهل ایمان مواظب دوستی با کافران باشید؛ همان راهیست که خدا این راه را دوست ندارد و برای ما قرار نداده است، ولی وقتی ما این راه را مواظب نباشیم؛ قضیه فرق می کند.
در این عصر، وظیفه ی ما چیست؟
در این زمان کنونی غیر مسلمانان (اروپا و آمریکا و ...) در ظاهر امر بر جهان حکومت می کنند و برای جهان نسخه می پیچند. در این میان انگلیس بیشتر از سایر کشورها به عنوان دار و دسته ی آمریکا، فعالیت دارد
اسلام در بحث ارتباط با سایر ملتها و از جمله انگلیس که سابقه ی بدی در اذهان مردم ما به جا گذاشته، ما را منع نکرده است، ولی گفته که مواظب باشید این رابطه ها سبب استیلای فرهنگی و اقتصادی و ... کافران بر ممالک شما نشود.
برای پی بردن بیشتر به مضامین این آیه، آیه را مورد مطالعه قرار می دهیم. آیه می فرماید: ای اهل ایمان، ای کسانی که به فکر دوستی با من هستید؛ با غیر همکیشان خود چنان دوستی نکنید که دوستی با ما، تحت الشعاع آن قرار گیرد.
سپس آیه اضافه می کند: آنها چون افکار و تمایلات بغیر از شما دارند (غیر اسلام) و هدفشان با شما فرق می کند در تعارض با شما هستند (مخصوصا انگلیس خبیث) هر چند هم با لبخند و زبان خوش با شما برخورد کنند؛ اما در نهایت از لابلای سخنانشان؛ مخالفت خود را با شما اعلام می دارند.
به فرموده ی مولا علی (علیهالسلام):«ما اَضمَرَ اَحَدٌ شیئاَ اِلا ظَهَرَ فِی فَلَتَاتِ لِسانهِ وَ صَفَحَاتِ وَجههِ» [۲] «هیچکس چیزی را در دل نهان نداشت، جز اینکه لغزشهای زبانش و خطوط و رنگ چهره اش آن را آشکار ساخت»
البته دولت انگلیس حسابش فراتر از این حرفهاست و به مناسبت کوچکترین بحرانی در ایران، ماهیت استعماری خود را نشان می دهد،و با حرفهای شیطانی خاطرات استعماری خود را زنده می کند.
البته در پشت میز مذاکره، همیشه لبخند و حرفهای قشنگ اما فریبنده را در دستور کار دارند.
در آخر آیه هم به ما گوشزد می کند: ما این آیات خود را (دشمن شناسی ) برای شما بیان می کنیم، و شما باید با تعقل و اندیشه راه را از چاه تشخیص دهید. هم رابطه را می توانید داشته باشید و هم باید مواظب دشمن باشید.
پس ما باید با فکر و اندیشه و تامل پی ببریم که چه رفتاری با غیر همکیشان (دنیای غرب و مخصوصا روباه پیر استعمار، انگلیس) باعث تسلط و نفوذ آنها در ارکان مملکت اسلامی ما نمی شود.
نتیجه گیری
خدای بزرگ اهل ایمان را از دوستی با غیر همکیشان خود باز می دارد. در عصر و زمان ما غیر همکیشان ما مسلمانان، یعنی آمریکا با دار و دسته اش که انگلیس و غیره باشند، در ظاهر امر بر جهان حکم می رانند.
در این میان که رابطه با اینان شاید اجتناب ناپذیر باشد؛ قرآن ما را امر می کند که مواظب باشید کافران بر شما مسلط نشوند.
پی نوشتها
[۱] ترجمه مکارم، ص
[۲] نهج البلاغه، حکمت ۲۵، مترجم علی اصغر فقیهی، ص
